Đó là nhận xét trong một báo cáo điều tra về tác động của trình độ công nghệ đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp thông qua việc tiến hành khảo sát trên 8.000 doanh nghiệp Việt Nam trong năm 2011.

Công nghệ phù hợp với thực tiễn

Khái niệm về “Công nghệ” được hiểu khá rộng và khá phức tạp. Tuy nhiên công nghệ nêu ra ở đây được giới hạn chủ yếu là các phương pháp, quy trình và thiết bị sử dụng cho sản xuất. Với cách hiểu như vậy thì nhiều ý kiến cho rằng về tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế vẫn có thể tạo ra nhờ sự kết hợp hợp lý giữa yếu tố lao động với công nghệ hiện có được cho là do sự hội tụ của các nền kinh tế có thu nhập cao và có thu nhập thấp trong quá trình vận động và phát triển.

Các chuyên gia kinh tế đưa ra nhận định này đã dựa trên khái niệm về đường “giới hạn năng lực” công nghệ ở ngành hay nhóm ngành sản xuất kinh doanh nào đó. Theo đánh giá chung thì hiện nay trình độ công nghệ của Việt Nam vẫn còn khá xa so với đường giới hạn này, như vậy sẽ dễ dàng, kinh tế và phù hợp hơn nếu biết ứng dụng và cải tiến các công nghệ sẵn có để nâng cao chất lượng sản phẩm và sức cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa. Trái lại với các quốc gia đã tiệm cận gần với đường giới hạn năng lực, công nghệ có xu hướng đi tìm kiếm các công nghệ mới lạ, đòi hỏi có vốn đầu tư cao để tạo ra các giá trị mới trong sự cạnh tranh toàn cầu.

Theo logic này, sự phát triển của các doanh nghiệp và mô hình doanh nghiệp khoa học và công nghệ tại Việt Nam trong giai đoạn này nên có sự lựa chọn thông minh và phù hợp với thực tiễn và không quá nhất thiết phải tập trung nguồn lực và việc tạo ra các công nghệ mới lạ, khác biệt, đầu tư lớn trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh mà cần lựa chọn những giải pháp hợp lý và phù hợp với thực tiễn.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, việc “hấp thụ” các công nghệ sẵn có đạt được thông qua tác động lan tỏa công nghệ qua các doanh nghiệp có vốn nước ngoài (FDI). Sự lan tỏa này có thể theo chiều dọc (ngược, xuôi) hoặc theo chiều ngang trong mối quan hệ đối tác cung cầu hoặc cạnh tranh.

Ứng dụng cải tiến công nghệ trong sản xuất là một vấn đề quan trọng đối với việc hoạch định chiến lược phát triển của doanh nghiệp. Trong ảnh: DN Vinaxuki coi trọng việc nghiên cứu, chế tạo các sản phẩm mới đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. (Ảnh: Phương Nga)

Tuy nhiên, cho đến nay những tác động lan tỏa công nghệ khi thu hút các doanh nghiệp FDI vẫn chưa đạt được đối với Việt Nam. Hầu hết các hoạt động của doanh nghiệp này trong thời gian qua vẫn chủ yếu là những khâu cuối cùng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Do vậy làm cho tác động lan tỏa công nghệ là không đáp ứng những mong chờ của đổi mới công nghệ trong nước.

Như vậy nhất thiết phải có những đề án nghiên cứu để đánh giá lại các hiện trạng công nghệ trong một bộ phận lớn các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời nâng cao hơn nữa trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước về thẩm định, chấp thuận công nghệ trong các dự án FDI nhằm bảo đảm cho sự phát triển các doanh nghiệp mới thông qua việc tiếp cận, sử dụng, cải tiến, đổi mới công nghệ hiện có.

Ứng dụng cải tiến, đổi mới công nghệ

Qua những phân tích ở trên cho thấy, việc lựa chọn giải pháp đổi mới toàn bộ công nghệ hay sử dụng giải pháp ứng dụng cải tiến công nghệ trong sản xuất là một vấn đề vô cùng quan trọng đối với việc hoạch định chiến lược phát triển của doanh nghiệp khoa học và công nghệ do tính đặc thù của một mô hình doanh nghiệp kiểu mới được hình thành và phát triển.

_____________________________________

*Mọi liên hệ về bài tin với chuyên mục Khoa học, xin gửi đến

email: thaolam@dantri.com.vn